Bunkerdag 3 juni 2023 Bunkermuseum Schlei

Vaak onopvallend verborgen in het landschap, ligt de Nederlandse kust nog vol met bunkers uit de Tweede Wereldoorlog. Op zaterdag 3 juni is het Bunkerdag. Tussen 10.00 en 17.00 uur gaan van Zeeland tot en met de Waddeneilanden bunkers van de Atlantikwall open voor publiek. De betonnen kolossen zijn vaak beperkt toegankelijk. Soms verzonken in het zand of overgenomen door de natuur, vertellen zij nog altijd het verhaal van de Duitse bezetting. Ook op Schiermonnikoog kunnen bezoekers de bunkers van het eiland ontdekken.

Atlantikwall
De Europese kust veranderde tijdens de Duitse bezetting letterlijk in een vesting. Nazi-Duitsland legde in de Tweede Wereldoorlog een 6200 kilometer lange verdedigingslinie aan: de Atlantikwall. Talloze bunkers, tankwallen en loopgraven, gebouwd op strategische plekken, zijn daarvan nog altijd de stille getuigen. De aanleg van de Atlantikwall had zeer ingrijpende gevolgen voor bewoners in de kustregio. Dit gold ook voor Schiermonnikoog, waar een kleine gemeenschap van 600 inwoners moesten samenleven met 600 Duitse soldaten en 300 tewerkgestelden. Als het kleinste Nederlandse Waddeneiland, had het voor de Duitsers een zeer belangrijke betekenis.

Bunkerdag op Schiermonnikoog
In de Tweede Wereldoorlog werd het Bunkerdorp Schlei aangelegd dat bestond uit bunkers, radarinstallaties, luchtafweergeschut en gecamoufleerde barakken. Een aantal van deze bunkers zijn tijdens Bunkerdag te bezoeken. Hoog op het duin staat de unieke Wassermannbunker.  De Seeburg bunker is ingericht als museum en diende tijdens de oorlog als communicatiecentrum. De gegevens van radar- en radiosignalen werden hier verzameld en doorgegeven aan de Luftwaffe, die gesignaleerde geallieerde vliegtuigen met jagers probeerde te onderscheppen. Ook de aggregaat-bunker en een munitiebunker (aan het Westerhofpad) zijn te bezoeken. Naast het bezoeken van de bunkers en het museum, kunt u deze dag ook meedoen aan een excursie door het Schleidorp.

Film Het Schleidorp

Tijdens de bunkerdag zal in het Bunkermuseum Schlei de film Het Schleidorp worden vertoont op groot scherm. Het Schleidorp is een film die in opdracht van het Bunkermuseum Schlei Schiermonnikoog is gemaakt door Dick Kool. De film gaat over de bouw en functie van het Schleidorp tijdens de Tweede Wereldoorlog op Schiermonnikoog, verteld door Bouke Henstra en Johannes Kooistra. Duur: ± 30 min. Wordt doorlopend vertoond.

Het hele programma is te bekijken op www.bunkerdag.nl. Tickets zijn op de dag zelf verkrijgbaar bij het Bunkermuseum Schlei.

De toegangsprijzen zijn:

• 13 jaar en ouder: € 7,50
• 4 t/m 12 jaar: € 4,00
• kinderen t/m 3 jaar: gratis
• Veteranen (op vertoon van veteranenpas): gratis

Opening tentoonstelling Tewerkgesteld op het eiland

Op zaterdag 25 februari werd de nieuwe tentoonstelling Tewerkgesteld op het eiland feestelijk geopend in het bunkermuseum Schlei.

Vrijwilligers en sponsors werden ontvangen bij het Wantij waar wij getrakteerd werden op een heerlijk taartje met daarop de afbeelding van de nieuwe tentoonstelling. Cees Soepboer verwelkomde iedereen en hield een korte toespraak over de tewerkstelling in de tweede wereldoorlog, in Nederland en specifiek op het eiland. Over de tewerkstelling op het eiland is een tentoonstelling ingericht in het bunkermuseum Schlei. De tentoonstelling werd maar liefst door twee burgermeester geopend, Ineke van Gent en Annelie Visser. Beide dames openden de tentoonstelling door een kruiwagen met cement het museum in te rijden, net als de tewerkgestelden destijds de bunkers bouwden. Daarna konden wij de nieuwe tentoonstelling bewonderen en stond er een heerlijke lunch klaar, die door de Marlijn was verzorgd. Het was een leerzame, gezellige dag.

Iedereen, jong en oud, is van harte welkom in het museum.

Bunkermuseum Schlei

Prins Bernhardweg 3A

Geopend zondag en woensdag van 13.00 tot 16.00 uur.

Beeld: Helga Klopstra

Beeld: Ilja Zonneveld

Openingstijden Bunkermuseum Schlei

Onze openingstijden zijn:

• Het hele jaar: zondag van 13:00 – 16:00 uur
• Vanaf de voorjaarsvakantie t/m de Kerstvakantie ook op woensdag van 13:00 – 16:00 uur

Extra openstelling:

Elk jaar:4 mei (Nationale Dodenherdenking) van 13:00 – 16:00 uur

NB

U kan in het museum contant of met pin betalen.

Vooraankondiging Nationale Bunkerdag 2023

We zijn ook weer in contact met de organisatie van de Nationale Bunkerdag 2023. Deze wordt gehouden op zaterdag 3 juni 2023 Noteer deze datum alvast in de agenda.

Tot ziens in ons museum.

Foto: Jan Martinus

Bunkerroute op Schiermonnikoog

De Tweede Wereldoorlog heeft de nodige sporen achtergelaten op Schiermonnikoog. Soms zichtbaar en duidelijk, soms verscholen achter een bijzonder verhaal. Van grote bunkers van de Atlantikwall tot schuttersputjes en bommenkraters die herinneren aan zware gevechten. Oude onderduikplekken en monumenten voor neergestorte vliegtuigen herinneren ook aan die tijd.

Het Bunkermuseum Schlei was al geruime tijd bezig met het idee om een fiets- en wandelroute te maken die langs verschillende van de bovengenoemde plekken zou voeren.
In samenwerking met de VVV Schiermonnikoog is deze fiets- en wandelroute nu gerealiseerd.

Tijdens de route krijgt u een indruk wat er tijdens de oorlogsjaren stond, wat het verhaal uit de overlevering is en wat er nu nog van te zien is. Het is een route gebaseerd op verhalen van eilanders, gebaseerd op documenten en rapporten die bewaard zijn gebleven en te zien zijn in het Bunkermuseum.

Het boekje met de route is vanaf 1 mei te verkrijgen in het Informatiecentrum het Baken en in het Bunkermuseum Schlei als zij haar deuren weer mogen openen.

Openstelling Bunkermuseum Schlei
Het museum is nog tot nader order gesloten. Actuele informatie over het Bunkermuseum is te vinden op onze website. en onze Facebookpagina: Bunkermuseum Schlei Schiermonnikoog.

Opening expositie “Radar op Schiermonnikoog”

In de strijd tegen de Geallieerde bommenwerpers tijdens de Tweede Wereldoorlog, bouwden de Duitse bezetter verschillende Radar stellingen in Nederland. Na het eerst geprobeerd te hebben op Rottum, wat niet werkbaar was omdat het gebied bij stormweer onder water liep, werd besloten om op Schiermonnikoog de Radarstelling Schlei te bouwen. In maart 1941 werd hiermee begonnen en in juli van dat jaar werd de eerste succesvolle test gehouden in de Seeburgbunker, waar nu het Bunkermuseum Schlei is gevestigd.

In het Bunkermuseum Schlei is vanaf 22 november de expositie “Radar op Schiermonnikoog” te zien. De expositie geeft een inzicht in hoe de Duitse bezetter met hun Radarsystemen de luchtoorlog voerde. Zo wordt er tekst en uitleg gegeven hoe de Duitse radar werkte, zowel in beeld als in tekst.

Naast foto’s zijn er ook bodemvondsten, die betrekking hebben op de Duitse radar, tentoongesteld. Het meest in het oog springend is de gerestaureerde elektra kast die bij de Würtzburg Riese radar hoorde.

Rondleiding “Radar op Schiermonnikoog”

Om de aandacht te vestigen op de nieuwe expositie “Radar op Schiermonnikoog” organiseert Bunkermuseum Schlei op Schiermonnikoog een virtuele wandeling door de omgeving van het voormalige Schleidorp, waarbij Cees Soepboer inzicht geeft in hoe de Duitse bezetter met zijn radarsystemen de luchtoorlog voerde.

Zie https://www.facebook.com/events/361118681653402

De wandeling zal naderhand ook op youtube te zien zijn.

14 september, viering 10 jaar Bunkermuseum Schlei Schiermonnikoog

Na jaren van voorbereiding opende het Bunkermuseum Schlei op 11 juni 2009 voor het eerst haar deuren voor het publiek.

Die voorbereiding bestond uit twee delen: het zakelijke gedeelte en het gereed maken en inrichten van een bunker uit de Tweede Wereldoorlog in het voormalige Schlei Dorp op Schiermonnikoog.

Het zakelijke gedeelte omvatte allereerst de organisatievorm. Moest het een stichting worden, een vereniging of iets anders. Gekozen werd voor een stichting met een bestuur van drie personen.

In de vergaderingen van de “Stichting Bunkermuseum Schlei in oprichting” bleek al snel dat zij niet alleen een museum wilden exploiteren maar ook de kennis, verhalen en goederen wilden verzamelen over Schiermonnikoog tijdens de tweede Wereld oorlog. Dit alles om te voorkomen dat deze verloren zouden gaan of in een archief zou belanden zonder dat er iets mee gedaan zou worden.

Dit alles werd in de statuten van de stichting vastgelegd bij de notaris en nadat de statuten bij de notaris gepasseerd waren en de stichting een feit was kon het bestuur aan de slag om een museum te realiseren.

In deze voor-fase werd echter ook al gezocht naar een geschikte bunker. Na gesprekken met Natuurmonumenten werd afgesproken dat het museum in het linker gedeelte van de Seeburgbunker gerealiseerd kon worden. Het rechter gedeelte bleef in gebruik van de eigenaar van de Marlijn en de Stichting Willem Horsman.

Vanaf dat moment werden er twee paden bewandeld. De eerste was het vinden van voldoende middelen (financiën en sponsoring) om alles in gang te kunnen gaan zetten. Het tweede pad was het vinden van vrijwilligers die mee gingen helpen in de voorbereiding en vrijwilligers die balie diensten wilden draaien tijdens de openstellingen van het museum.

Er werden vrijwilligers gevonden (waarvan een heleboel zich ook spontaan aanboden) en ook de financiële middelen werden gevonden waardoor de werkzaamheden gestart konden worden.

Met dank aan al deze vrijwilligers, de gevonden sponsoring en subsidies kon de opening op 11 juni 2009 plaats vinden. Het bestuur had deze datum als streefdatum vastgesteld. Door alle werkzaamheden die gedaan moesten worden was het niet mogelijk om de opening eerder dan in 2009 te laten plaatsvinden. 11 Juni was gekozen omdat Schiermonnikoog in 1945 op die datum pas bevrijd werd, als laatste plaats in Nederland.

Op zaterdag 14 september organiseert het bestuur activiteiten om het 10 jarig jubileum van het Bunkermuseum Schlei te vieren.

’s Ochtends is er een programma voor onze vrijwilligers, donateurs en andere genodigden.

’s Middags is er een programma voor alle belangstellenden. Vanaf 14:00 uur is het museum vrij toegankelijk te bezichtigen. In het museum is de film “Atlantik Wall, de Wadden” te zien en kan er meegedaan worden aan excursies door het Schlei Dorp.

We willen hierbij alle belangstellenden uitnodigen om op 14 september langs te komen voor een bezoek aan ons museum.

Namens het bestuur,

Jan Martinus

10 jaar Bunkermuseum Schlei Schiermonnikoog

In 2002 is Cees Soepboer met een aantal enthousiaste vrijwilligers begonnen met het openmaken van de Wassermannbunker aan de Prins Bernhardweg, nabij Vredenhof. Het doel hiervan was dat bezoekende gasten van Schiermonnikoog ook eens een kijkje in een bunker konden nemen. De meeste van de bereikbare bunkers waren of afgesloten of in gebruik.

In 2004 werd de Wassermannbunker opengesteld voor publiek.

Na de openstelling van de Wassermannbunker ontstond bij Cees Soepboer het idee om een Bunkermuseum te gaan beginnen. Na gesprekken met Natuurmonumenten kon hij het linkergedeelte van de Seeburgbunker daarvoor gebruiken. Het rechter gedeelte bleef in gebruik van de eigenaar van de Marlijn en de Stichting Willem Horsman. Deze laatste stichting had er de strandreddingboot Willem Horsman gestald.

Om dit museum te realiseren en te kunnen exploiteren werd er de Stichting Bunkermuseum Schlei opgericht. Het bestuur bestond (en bestaat) uit Cees Soepboer, Jan Martinus en Guus Kok.

Er werden verschillende vrijwilligers aangetrokken (een groot aantal boodt zichzelf ook aan) om de Seeburgbunker klaar te maken voor een museum. Zo moest er gegraven, gebouwd, schoongemaakt en ingericht worden.

Op 11 juni 2009 werd het museum onder grote belangstelling geopend. De officiële handeling, het symbolisch afschieten van het kanon voor het museum, werd verricht door de toenmalige burgemeester van Schiermonnikoog, Bert Swart. Na deze officiële plechtigheid konden alle belangstellenden een kijkje nemen in dit nieuwe museum op Schiermonnikoog.

Ging het bestuur in het begin uit van een bezoekersaantal in het museum van maximaal 3.000 per jaar, sinds de opening is het (tot nu toe) niet onder de 5800 bezoekers per jaar geweest. In 2009 konden we de 5.000ste bezoeker verwelkomen en een jaar later, in oktober 2010, de 10.000ste. In augustus 2013 verwelkomden we onze 25.000ste bezoeker en op 28 december 2016 onze 50.000^ste bezoeker. Op 1 juli dit jaar staat het totaal aantal bezoekers op 68.500.

Naast de bezoekende gasten (zowel dag bezoekers als verblijf bezoekers) zien we de laatste jaren een toename van groepen en schoolreisjes, die een bezoek aan het Bunkermuseum onderdeel van hun programma maken.

In het museum vindt u informatie en voorwerpen over en uit de 2de Wereldoorlog op Schiermonnikoog. Enkele onderwerpen waar aandacht in het museum aan wordt besteed zijn o.a.: de bombardementen op Schiermonnikoog, het smalspoor dat op Schiermonnikoog heeft gelegen, redden in oorlogstijd en de radar antennes die er hebben gestaan.

Onze wissel expositie staat het komende jaar in het teken van 75 jaar bevrijding.

Omdat 11 juni dit jaar samenviel met 3de Pinksterdag (Kinderspelletjes en afsluiting van het Kallemooi feest) heeft het bestuur van het Bunkermuseum besloten om de viering van dit jubileum over de zomervakantie heen te tillen.

Op zaterdag14 september zullen we vieren dat het Bunkermuseum Schlei 10 jaar bestaat. Het programma van die dag zal er globaal als volgt uitzien: ’s ochtends is er voor genodigden een bijeenkomst en een programma. ’s Middags vanaf 14:00 uur is het museum open voor iedereen en er zullen enkele activiteiten worden aangeboden. Het bestuur is nog druk bezig met de invulling van de ochtend en de middag. Eind augustus zal het definitieve programma worden gepubliceerd.

Het bestuur heet u, op zaterdagmiddag 14 september, van harte welkom in het Bunkermuseum Schlei op Schiermonnikoog.

Excursie Bunkernacht vrijdag 24 mei

Schiermonnikoog ligt er vandaag de dag vredig bij. Maar ook op dit eiland heeft de oorlog zijn sporen nagelaten. Tijdens een nachtwandeling duik je onder begeleiding van een gids het oorlogsverleden in.

Vanaf Schiermonnikoog hield de Duitse bezetter met radar en radio de vliegbewegingen boven de Noordzee in de gaten. Een van de bunkers diende als communicatiecentrum. Op een glazen tafel projecteerden ze met lichtjes de koers van geallieerde en Duitse vliegtuigen. Hier is nu het museum gevestigd.

Bij het Westerhofpad bezoek je een munitiebunker die enkele jaren geleden is uitgegraven. Pal erachter stond de Flak-Batterie. In de duinen liggen nog vier ronde betonnen platen, op elk ervan stond een kanon van het luchtafweergeschut.

Naast de indrukwekkende oorlogsverhalen ervaar je ook de ‘Dark Sky’ van het eiland. Je beleeft de stilte en het donker, zoals hij ook in tijden van oorlog tijdens de verduisternis (inwoners moest alle lichten uitdoen, zodat geallieerde vliegtuigen zich moeilijk zouden kunnen oriënteren) ervaren werd.

Datum             : vrijdag 24 mei

Start                : om 22.00 uur bij fietsenstalling Restaurant Noderstraun/ Strandhotel (Badweg 32, Schiermonnikoog)

Duur               : 1,5-2 uur

Kosten            : € 6,00 p.p. voor de excursie. Let op: dit is exclusief een ticket voor Bunkerdag op zaterdag 25 mei.

Aanmelden kan vanaf dinsdag 7 mei om 11.00 uur.

Nieuwe expositie Bunkermuseum Schlei

Op zaterdag 6 mei was er voor genodigden de officiële opening van de nieuwe expositie
in het Bunkermuseum Schlei: “De reddingsboot in oorlogstijd”
De genodigden verzamelden zich ’s ochtends in restaurant het Wantij waar ze ontvangen
werden met koffie en een gebakje.
De voorzitter van het Bunkermuseum, Cees Soepboer hield een welkoms woord. Daarin
stipte hij enkele historische zaken aan en vertelde hoe de rest van het programma er uit
zou zien.
Cees Soepboer begon vervolgens het verhaal te vertellen van een reddingsactie tijdens
de Tweede Wereldoorlog. Vanuit de genodigden werden roeiers geronseld die met
zwemvest aan in de reddingboot moesten plaatsnemen en onder begeleiding van de
bezetter kon uitgevaren worden. De redding lukte en op de terugreis werd het
roeierslied gezongen.
Hierna gingen de genodigden met de bus of met eigen vervoer naar het Bunkermuseum
Schlei waar na een toespraak van Kees Brinkman, van de KNRM, de NZHRM vlag werd
gehesen als officiële opening van de expositie.
De genodigden gingen hierna het museum in waar ze onder het genot van een hapje en
drankje, verzorgd door strandpaviljoen de Marlijn, de nieuwe expositie konden
bezichtigen.

Geronselde roeiers

Kees Brinkman hijst de NZHRM vlag

Kees Brinkman houdt een toespraak bij de of4iciële opening van de expositie